شریان ساب کلاوین یکی از شاخه های اصلی شریان آئورت است که در سمت چپ مستقیماً از آئورت منشا گرفته و در سمت راست از تنه شریانی براکیوسفالیک جدا می شود. این شریان در شیار همنام خود از روی دنده اول گذشته و سپس تبدیل به شریان آگزیلاری می شود. شاخه های متعددی از شریان ساب کلاوین منشا می گیرند که به قفسه سینه، غده تیروئید و عضلات و احشا گردن خون رسانی می کنند. واریاسیونهایی در رابطه با شاخه های شریان ساب کلاوین گزارش شده است. در این مورد خاص از اولین قسمت شریان ساب کلاوین، تنه مشترکی جدا شده که شاخه های صعودی و عرضی گردن و شریانهای سوپر اسکاپولار و دور سال اسکاپولار از آن جدا می شوند. شریان تیروئیدی تحتانی در این مورد وجود ندارد.  

هدف: هدف از این مطالعه پاسخ به این سوال می باشد که: آیا ترمیم جراحی کوارکتاسیون آئورت در سنین شیرخوارگی باعث افزایش میزان عود می شود؟ و همچنین تعیین شیوع نسبی عوارض مهم از جمله عود کوآرکتاسیون و عملکرد دست چپ به دنبال روش Sudclavian Flap Aortoplasty (SCFA) در این مطالعه بررسی شده است.روش بررسی: در این مطالعه گذشته نگر بیماران اطفال مبتلا به کوآرکتاسیون آئورت که در سالهای 1373 لغایت بیمه اول 1383 در بیمارستان قلب شهید رجایی تحت عمل جراحی ترمیمی قرار گرفتند مورد بررسی قرار گرفت. این بیماران 188 نفر بودند، از این تعداد 31 مورد با روش SCFA ترمیم شده اند که 19نفر آنها پسر (61.3%) و 12 نفر دختر (38.7%) بوده اند.یافته ها: میانگین سنی این بیماران 1±1.3 سال بوده است. در 24 بیمار، Patent Ductus Arteriosus (PDA) (77.4%) وجود داشته است. شایع ترین ناهنجاری های قلبی همراه در این بیماران به ترتیب،Ventricular Septal Defect (VSD) (29%)،Aortic Stenosis (AS)  (19.4%) و  Mitral Stenosis (MS)(9.7%) بوده است. پیگیری بیماران یک تا 126 ماه با میانگین 34 ماه بوده است. متوسط گرادیان حداکثر قبل از عمل 21.5±64 میلی متر جیوه و متوسط گرادیان حداکثر بعد از عمل 128.8±15.4 میلی متر جیوه بوده است. میزان عود ثابت شده با آنژیوگرافی 3.2% (یک بیمار) بوده که با بالون آنژیوپلاستی درمان شده است. این میزان از مطالعات مشابه کمتر بوده است. ایسکمی حاد باگانگرن، اختلال عملکرد دست چپ، پاراپلژی، خونریزی و شیلوتوراکس در مدت پیگیری در بین بیماران دیده نشده و در مدت پیگیری هبچ کدام از بیماران رشد آنوریسمال آئورت نداشته اند. تنها یک مورد مرگ زودرس (3.2%) به علت نارسایی قلبی رخ داده است.نتیجه گیری: با توجه به مطالعه حاضر و نتایج مطالعات دیگر، SCFA یک روش بسیار مناسب برای ترمیم کوآرکتاسیون آئورت در اطفال خصوصا با سنین پایین می باشد. ضمنا اختلال خونرسانی دست چپ به دنبال روش SCFA در این مطالعه رخ نداده است و برخلاف عقاید قبلی در این مطالعه دیده شده است که سن پایین در هنگام ترمیم موجب افزایش میزان عود نمی باشد.

زمینه و هدف: هدف از این مطالعه تعیین شیوع نسبی عوارض مهم از جمله عود یا تداوم کوآرکتاسیون و عملکرد دست چپ به دنبال عمل جراحی ترمیم کوآرکتاسیون آئورت به روش SCFA و رابطه عود با سن بیمار در هنگام ترمیم می باشد. مواد و روشها: در این مطالعه گذشته نگر تمامی اطفال مبتلا به کوآرکتاسیون آئورت که از سال 1373 لغایت نیمه اول 1383 در بیمارستان قلب شهید رجایی تحت عمل جراحی ترمیمی قرار گرفته اند مورد بررسی قرار داده شده است. یافته ها: این بیماران 188 نفر بودند، از این تعداد 31 مورد با روش ساب کلاوین فلاپ آئورتوپلاستی (SCFA) ترمیم شده اند که 19 نفر آنها پسر (61.3%) و 12 نفر دختر (38.7%) بوده اند. میانگین سنی این بیماران 1±1.3 سال بوده است. 17 مورد (54.8%) آنها دارای کوآرکتاسیون آئورت ایزوله (بدون ناهنجاری همراه) و 14 مورد (45.2%) دیگر دارای کوآرکتاسیون آئورت همراه با ناهنجاری های دیگر قلبی بوده اند. در 24 بیمار، PDA (77.4%) نیز وجود داشته است. شایع ترین ناهنجاری های قلبی همراه در این بیماران، به ترتیب VSD (29%)، AS (19.4%) و  MS(9.7%) بوده است. پیگیری بیماران یک تا 126 ماه با میانگین34 ماه بوده است. متوسط گرادیان حداکثر قبل از عمل 21.5±64 میلیمتر جیوه و متوسط گرادیان حداکثر بعد از عمل 12.8±15.4 میلیمتر جیوه بوده است. میزان عود ثابت شده با آنژیوگرافی 3.2% (یک بیمار) بوده که با بالون آنژیوپلاستی درمان شده است. این میزان از مطالعات مشابه کمتر بوده است. ایسکمی حاد یا گانگرن و اختلال عملکرد دست چپ در مدت پیگیری در بین بیماران دیده نشده است. بعد از عمل پاراپلژی، خونریزی و شیلوتوراکس نیز در این بیماران مشاهده نشده است و در مدت پیگیری هیچ کدام از بیماران رشد آئوریسمال آئورت نداشته اند. تنها یک مورد مرگ زودرس (3.2%) به علت نارسایی قلبی رخ داده است. بحث و نتیجه گیری: با توجه به پایین بودن میزان عوارض از جمله عود این روش در مطالعه حاضر (3.2%) و همچنین در مطالعات دیگر، SCFA یک روش بسیار مناسب برای ترمیم کوآرکتاسیون آئورت در اطفال خصوصا با سنین پایین می باشد. ضمنا اختلال خونرسانی دست چپ به دنبال روش SCFA در مطالعه ما رخ نداده است و بر خلاف عقاید قلبی در این مطالعه دیده شده است که سن پایین در هنگام ترمیم موجب افزایش میزان عود (3.2%) نمی باشد.

مقدمه: شریان های زیر چنبری راست و چپ توسط انشعاباتی در خون رسانی نخاع گردنی، حفره جمجمه ای خلفی، قاعده گردن، غده تیرویید، جدار قفسه سینه و شکم نقش دارند و از برخی شاخه های آن مانند شریان سینه ای داخلی به عنوان مجرا در Bypass شریان های کرونر قلب در جراحی استفاده می شود. شاخه های این شریان در آنژیوگرافی، تشریح و جراحی های قاعده گردن و به خصوص غده تیرویید اهمیت دارد. با توجه به این که الگوی ثابتی برای واریاسیون ها وجود ندارد این بررسی انجام شده است.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی – مقطعی، قاعده گردن 40 جسد فیکس شده مذکر و با سن تقریبی 40 تا 80 سال با ابزاری مانند پنس، قیچی، تیغ بیستوری دو طرفه تشریح شدند و شاخه های شریان زیر چنبری تشریح و مشاهدات یادداشت شد.یافته ها: در 100% نمونه ها شریان زیر چنبری چپ از قوس آئورت و در 95% نمونه ها شریان زیر چنبری راست از شریان براکیوسفالیک منشعب شده بود. در یک نمونه (2.5%) از ابتدای قوس آئورت و در یک مورد (2.5%) از انتهای قوس آئورت جدا شده و به صورت رتروازوفاژیال قرار گرفته بود. در این بررسی شریان مهره ای چپ در دو نمونه و شریان مهره ای راست در یک نمونه واریاسیون داشت و از قوس آئورت جدا شده بودند. در بررسی ما شریان تیروسرویکال و شریان سینه ای داخلی واریاسیون نداشت.نتیجه گیری: حاصل این بررسی کشف جدیدی نیست؛ ولی با علم به این موضوع که واریاسیون ها الگوی ثابتی ندارند، توجه به شاخه های شریان زیر چنبری و واریاسیون های آن در بررسی تشخیصی، مطالعات آنژیوگرافی، جراحی های ناحیه گردن و به خصوص غده تیرویید اهمیت ویژه ای دارد.

شریان مهره ای از بخش اول شریان ساب کلاوین جدا می شود شیوع مبدا نابجای شریان مهره ای چپ از قوس آئورت در برخی جوامع مورد بررسی قرار گرفته و درصدهای متفاوتی از 1 تا 5 برای آن ذکر گردیده است. شیوع شریان مهره ای راست مبدا گرفته از قوس آئورت نادر است. گزارشی از میزان شیوع این آنومالی در ایران منتشر نشده است. در تشریح جسد یک مرد حدودا 30 ساله سفید پوست شریان و رتبرال مبدا گرفته از ساب کلاوین چپ مشاهده نشد. در مقابل قوس آئورت یک شریان اضافه داشت که در سمت چپ وارد سوراخ عرضی مهره ششم گردن شده بود. در بررسی حفره کرانیال خلفی هر دو شریان ورتبرال راست و چپ حضور داشتند. سایر شاخه های شریان ساب کلاوین و همچنین مبدا شریان مهره ای راست طبیعی بود. عدم وجود شریان ورتبرال مبدا گرفته از ساب کلاوین چپ و وجود شیرانی با مبدا قوس آئورت که مسیر شریان مهره ای را طی می کند. شریان ورتبرال با منشا نابجای آئورتی را مطرح می کند. توجه به امکان وجود بالقوه چنین واریاسیونی توسط جراح در جراحی های عروق سوپر آئورتیک و همچنین در روش های تشخیصی نظیر آنژیوگرافی می تواند منابع از بروز خطر در جراحی و یا اشتباه در تشخیص بیماری گردد.

واریاسیون در مبدا شریان ورتبرال یک ناهنجاری مادرزادی بوده که در زمان تکوین جنینی اتفاق می افتد. تاکنون گزارشاتی مبنی بر واریاسیون مبدا شریان ورتبرال و نحوه ورود آن به سوراخ عرضی داده شده است، هرچند اشاره به واریاسیون در مبدا شریان ورتبرال راست و نحوه ورود آن به سوراخ عرضی نادر است. با تشریح جسد یک مرد مشاهده گردید که در سمت راست دو شریان ورتبرال از بخش اول شریان ساب کلاوین جدا شده و مسیر متفاوتی را برای ورود به سوراخ عرضی دنبال می کنند. بدین صورت که یکی از شریان ها در مسیر طبیعی خود بالا رفته و وارد سوراخ عرضی مهره ششم گردنی می شود و شریان دیگر در مسیری غیرطبیعی به سمت بالا طی مسیر کرده و سپس در سطحی بالاتر وارد سوراخ عرضی مهره چهارم گردنی شده است. اطلاع از واریاسیون های مربوط به شریان ورتبرال، در جراحی های ناحیه ریشه گردن و آنژیوگرافی اهمیت دارد.

مقدمه: ترانسکشن تروماتیک آئورت (TAT) آسیبی غیر شایع با مرگ و میر بالا است. روش های تشخیصی، رویکرد به این آسیب، زمان ترمیم و تکنیک های جراحی مورد بحث است. افزایش فعال فشار پرفیوژن دیستال در حین انجام کراس کلامپ هنوز به عنوان بهترین درمان جراحی در نظر گرفته می شود. امروزه سی تی اسکن هلیکال به عنوان بهترین روش تشخیصی جایگزین آنژیوگرافی شده است. در هنگام ترمیم TAT، به ویژه در بیماران ناپایدار بروز آریتمی های خطرناکی همچون فیبریلاسیون بطنی (VF) امکان پذیر است. یکی از وقایع فاجعه انگیز به ویژه در بیماران فاقد پایداری همودینامیک (به دلیل مولتیپل تروما و یا ضربه قلبی)، بیماران دچار کم خونی شدید (به دلیل خونریزی از قسمت های مختلف بدن) یا بیماران دچار هیپوکسی (به دلیل ضربه قلبی و / یا ریوی) آریتمی های خطرناک قلبی، به ویژه VF ناشی از دستکاری محل TAT یا خونریزی غیر منتظره از محل TAT است. در عین حال، اگر به رغم قرار برقراری با پاس کامل قلبی ریوی (CPB) از طریق کانولاسیون فمورال، آئورت در هر دو طرف محل TAT کلامپ شود، بروز VF خطر خونرسانی ناکافی از طریق آئورت صعودی و قوس آئورت و به تبع آن هیپوکسی و آسیب مغزی را به همراه خواهد داشت. کانولاسیون پیشگیرانه شریان ساب کلاوین راست در آغاز جراحی، علاوه بر کانولاسیون فمورال قبل از توراکوتومی چپ، می تواند زندگی بیمار را نجات دهد. در این گزارش به شرح مورد مرد 21 ساله ای می پردازیم که متعاقب مولتیپل تروما و آسیب شدید به سر ناشی از حادثه موتور سیکلت سواری دچار TAT شده بود. بعد از باز کردن حفره جنب از سمت چپ با انسزیون توراکوتومی پوسترولترال، CPB کامل از طریق کانولاسیون فمورال برای بیمار آغاز شد. بیمار به ناگهان در حین دستکاری محل TAT دچار VF شد. کانولای شریان ساب کلاوین راست بلافاصله باز و منجر به خونرسانی از طریق آئورت صعودی و قوس آئورت شد و بدین ترتیب از بروز هپوکسی مغزی جلوگیری شد.نتیجه گیری: کانولاسیون شریان ساب کلاوین راست در ترمیم TAT، به ویژه در بیماران فاقد پایداری همودینامیک یا هیپوکسیک، و یا بیمارانی که دچار کم خونی شدید می باشند می تواند حاشیه ای از اطمینان برای جراح فراهم کند تا در طول این عمل جراحی خطیر از آسیب مغزی جلوگیری شود.

زمینه و هدف: کوآرکتاسیون آئورت از لحاظ شیوع، پنجمین بیماری مادرزادی قلب در اطفال می باشد و 9-5% ناهنجاری های مادرزادی قلب را تشکیل می دهد. در صورت عدم اصلاح با عمل جراحی، 90% بیماران قبل از رسیدن به سن 50 سالگی و 50% قبل از سن 10 سالگی فوت می کنند که اکثراً علت مرگ، نارسایی قلبی می باشد. هدف از این مطالعه بررسی میزان عود کوآرکتاسیون بعد از ترمیم جراحی و بررسی نتایج و عوارض روش ترمیم با فلاپ شریان ساب کلاوین چپ بود. روش بررسی: در این مطالعه گذشته نگر، تمام بیماران با سن کمتر از 14 سال که در بین سالهای 1373 لغایت نیمه اول سال 1383 در بیمارستان قلب شهید رجایی تحت عمل جراحی ترمیم کوارکتاسیون آئورت قرار گرفته بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. تعداد این بیماران 188 نفر بود. یافته ها: میانگین سنی بیماران، 2/4±4/5 سال بود. 136 بیمار، پسر(3/72%) و 52 بیمار، دختر(7/27%) بودند. 61 بیمار، کوآرکتاسیون ایزوله و 127 بیمار(6/67%)، PDA(Patent Ductus Arteriosus) داشتند. ناهنجاری های قلبی همراه به ترتیب شیوع عبارت بودند از: VSD(Ventricular Septal Defect)(8/21%)، AS(Aortic stenosis)(20%)، دریچه آئورت دولتی(4/15%)، MS(Miteral stenosis)(4/6%)، کمپلکس شان(8/4%) و ASD(Atrial septal Defect) (2/3%). 148 بیمار(78%)، دارای تنگی محدود(Discrete) بوده و 40 مورد(22%)، تنگی طولانی(Long Segment) داشتند. روشهای ترمیم جراحی انجام شده به ترتیب شیوع عبارت بودند از: ترمیم با پچ گورتکس و یا داکرون در 111 بیمار(59%)، آناستوموز انتها به انتها در 39 بیمار(7/20%) و ترمیم با فلاپ شریان ساب کلاوین چپ در 31 بیمار(5/16%). در هیچ کدام از بیماران پاراپلژی رخ نداد. بیماران به مدت 1 تا 126 ماه با میانگینی در حدود 6/41 ماه پیگیری شدند. 54 بیمار(29%) در اکوی انجام شده بعد از عمل و در مدت پیگیری دارای گرادیان حداکثر(mmHg25≤Peak gradian) بودند که در 19 نفر از آنها(10%)، عود کوارکتاسیون با آنژیوگرافی به اثبات رسید. این افراد با بالون آنژیوپلاستی(در 95% موارد) تحت درمان قرار گرفته بودند. در بین روشهای ترمیمی انجام شده، بیش ترین عود کوآرکتاسیون، در روش ترمیم با پچ(Patch)(7/12%) بود. در روش آناستوموز انتها به انتها میزان عود، 3/10% بوده و کمترین عود، در روش ترمیم با فلاپ شریان ساب کلاوین چپ(2/3%) دیده شد. ضمناً در روش فلاپ ساب کلاوین، ایسکمی حاد یا گانگرن دست چپ وجود نداشت و همچنین در این روش اختلال عملکرد دست چپ در طول مدت پیگیری در هیچ بیماری مشاهده نشد. میزان عود در تنگی های طولانی نسبت به تنگی های محدود به طور قابل ملاحظه ای بیش تر بود(30% در مقابل 7/4% با 001/0=P). همچنین میزان عود در بیماران با سن کمتر از 1 سال، کمتر از سنین بالاتر از 1 سال و بالاتر از 5 سال بود(4% در مقابل 15% و 10%). نتیجه گیری: در مجموع می توان گفت که برخلاف عقاید قبلی، کوآرکتاسیون در اطفال حتی در سنین پایین و شیرخوارگی به محض تشخیص، باید ترمیم شود. این امر نه تنها موجب افزایش احتمال عود نمی شود بلکه احتمال بروز عوارضی مانند فشار خون بالا را بعد از عمل کاهش می دهد. ضمنا با توجه به عود و عوارض کمتر روش ترمیم با فلاپ شریان ساب کلاوین نسبت به روشهای دیگر، ترمیم جراحی به روش فلاپ شریان ساب کلاوین در سنین پایین بسیار مناسب می باشد.

مقدمه: کوارکتاسیون آئورت، بیماری شایعی است که پیامدهایی جدی از جمله مرگ و میر را به همراه دارد. درمان قطعی آن، ترمیم جراحی می باشد که شناخت پیامدهای حاصل آن، سبب کاهش عوارض جراحی می شود. از این رو، مطالعه ی حاضر، با هدف بررسی پیامدهای بالینی اعمال جراحی ترمیم کوارکتاسیون آئورت در طی 4 سال انجام شد.روش ها: مطالعه ی حاضر بر روی 132 بیمار که طی سال های 94-1390 در بیمارستان شهید چمران اصفهان تحت جراحی ترمیمی کوارکتاسیون آئورت قرار گرفته بودند، انجام شد. اطلاعات لازم نظیر نوع جراحی و عوارض آن، از پرونده ی بیماران و نیز طی تماس تلفنی با بیماران جمع آوری شد. از آزمون های c2،  tو ANOVA جهت مقایسه ی داده ها استفاده شد.یافته ها: عود در 17 نفر (12.9 درصد)، خون ریزی در 3 نفر (2.3 درصد)، شیلوتوراکس در 2 نفر (1.5 درصد)، اندوکاردیت در 1 نفر (0.8 درصد)، فشار خون متناقض در 20 نفر (15.2 درصد) و مرگ در 4 نفر (3.0 درصد) رخ داد. تنها عود در بیماران با سن بیشتر از 20 سال (20.0 درصد) به صورت معنی داری بیشتر از بیماران با سن کمتر از 20 سال (4.8 درصد) بود (P=0.009). همچنین، عود در بیماران با پچ مصنوعی (19.2 درصد) بیشتر از دیگر گروه ها بود و کمترین عود در بیماران با فلپ شریان ساب کلاوین (صفر درصد) دیده شد (P=0.028)، اما در رابطه با عوارض دیگر، رابطه ی معنی داری با سن، جنس و نوع ترمیم جراحی یافت نشد.نتیجه گیری: طبق نتایج حاصل شده، عوارض درمان جراحی بالا و این عوارض در بیماران با سن بالا بیشتر بوده است. همچنین، مشخص شد روش فلپ شریان ساب کلاوین کمترین عوارض را به همراه دارد.

شریان آگزیلاری امتداد شریان ساب کلاوین بوده و در انتها با عبور از حد تحتانی عضله ترس ماژور وارد بازو شده و تبدیل به شریان بازویی می شود. این شریان در حفره آگزیلا دارای شاخه هایی است که به عضلات و ساختمانهای مجاور رفته و به آنها خونرسانی می کنند.واریاسیونهایی در رابطه با شریان آگزیلا و الگوی شاخه هایش گزارش شده است. در این مورد خاص، از بخش دوم شریان آگزیلاری، تنه ای جدا شده که مشترک بین دو شاخه شریانی توراسیک خارجی و شریان ساب اسکاپولار است و شاخه های شریان ساب اسکاپولار نیز در امتداد همین تنه جدا شده اند.